İşlem yapılıyor, lütfen bekleyin...

Hizmette 10+ Yıl ve binlerce müşteri memnuniyeti... | %100 doğru kaynak | %100 memnuniyet | %100 mezuniyet |

Netsorular.com
ATA AÖF - ETİKETLEME VE İŞARETLEME 1. ÜNİTE DERS ÖZETİ
ÜNİTE 1 - ETİKETLEME VE İŞARETLEMENİN TANIMI VE KAPSAMI NOT: Bu ünitede yer alan sembolleri ders kitabından muhakkak inceleyiniz. Kimyasal ham maddeler ve mamuller önceleri profesyonel kullanıcılar tarafından kullanmakta iken günümüzde artık herhangi bir kullanıcı boya, yapıştırıcı, çamaşır tozu, temizlik maddesi vb. satın alarak kullanabilmektedir. Kullanılan bu ham maddeler ve mamuller farklı seviyelerde tehlikeyi içinde barındırmaktadır. Belirli koşullar altında kimyasal ürünleri kullanmak insan sağlığı ve çevreye tehdit oluşturmaktadır. Ham madde ve mamuller hakkındaki bilgilenmeyi, özellikleri hakkında bilinçlenmeyi sağlayacak olan materyaller de etiketler ve işaretlerdir. ETİKETLEME Üretilen bir mamul veya hizmetin planlanması, imalatı, depolanması, kullanımı evrelerinde ve sonrasında maksadına uygun olarak ihtiyaç duyulabileceği bilgileri üzerinde bulunduran, yapışkanlı veya yapışkansız değişik ölçülerdeki kağıtlara, kartonlara, plastiklere, metallere ve bunun gibi ürünlere etiket denir. Günümüzde etiketlerin %90’ından fazlası rulo olarak üretilmekte ve otomatik makinelerle istenilen mamulun üzerine el değmeden uygulanabilmektedir. Etiketler; mamulün, markasını, kullanım şeklini, amacını, miktarını, ağırlığını, özelliklerini, imal ve son kullanma tarihini, gerekiyorsa fiyatını üzerinde gösteren tüketiciyi bilgilendiren grafik tasarımlardır. Kullanım Alanlarına Göre Etiketler Ürün Etiketleri, yıkama talimatı etiketleri, demirbaş etiketleri, fiyat etiketleri, ürün logo& marka etiketi, uyarı etiketi, barkod etiketi gibi çeşitleri bulunmaktadır. Etiket Türleri Her iş koluna veya iş koşullarına göre kullanılan etiketlerin özel bir adı ve tanımı vardır. Etiketlerin bu kadar çok çeşitli olmalarının nedeni, her iş kolunda etiket ve etiketlemeye olan ihtiyaç ve bu ihtiyaca göre farklı etiketlerin kullanılmasıdır. Yaygın olarak kullanılan etiket türleri:

ÜNİTE 1 - ETİKETLEME VE İŞARETLEMENİN TANIMI VE KAPSAMI

NOT: Bu ünitede yer alan sembolleri ders kitabından muhakkak inceleyiniz.

Kimyasal ham maddeler ve mamuller önceleri profesyonel kullanıcılar tarafından kullanmakta iken günümüzde artık herhangi bir kullanıcı boya, yapıştırıcı, çamaşır tozu, temizlik maddesi vb. satın alarak kullanabilmektedir. Kullanılan bu ham maddeler ve mamuller farklı seviyelerde tehlikeyi içinde barındırmaktadır. Belirli koşullar altında kimyasal ürünleri kullanmak insan sağlığı ve çevreye tehdit oluşturmaktadır.  Ham madde ve mamuller hakkındaki bilgilenmeyi, özellikleri hakkında bilinçlenmeyi sağlayacak olan materyaller de etiketler ve işaretlerdir.

ETİKETLEME

 Üretilen bir mamul veya hizmetin planlanması, imalatı, depolanması, kullanımı evrelerinde ve sonrasında maksadına uygun olarak ihtiyaç duyulabileceği bilgileri üzerinde bulunduran, yapışkanlı veya yapışkansız değişik ölçülerdeki kağıtlara, kartonlara, plastiklere, metallere ve bunun gibi ürünlere etiket denir. Günümüzde etiketlerin %90’ından fazlası rulo olarak üretilmekte ve otomatik makinelerle istenilen mamulun üzerine el değmeden uygulanabilmektedir. Etiketler; mamulün, markasını, kullanım şeklini, amacını, miktarını, ağırlığını, özelliklerini, imal ve son kullanma tarihini, gerekiyorsa fiyatını üzerinde gösteren tüketiciyi bilgilendiren grafik tasarımlardır.

Kullanım Alanlarına Göre Etiketler

Ürün Etiketleri, yıkama talimatı etiketleri, demirbaş etiketleri, fiyat etiketleri, ürün logo& marka etiketi, uyarı etiketi, barkod etiketi gibi çeşitleri bulunmaktadır.

Etiket Türleri

Her iş koluna veya iş koşullarına göre kullanılan etiketlerin özel bir adı ve tanımı vardır. Etiketlerin bu kadar çok çeşitli olmalarının nedeni, her iş kolunda etiket ve etiketlemeye olan ihtiyaç ve bu ihtiyaca göre farklı etiketlerin kullanılmasıdır. Yaygın olarak kullanılan etiket türleri:

 • CareLabel (Japon Akmaz)

• Chromolux Etiket

• Data PE Etiket

• Eco Termal Etiket

• Farma Etiket • Floresan Kağıtlı Etiket

• Glosswhite Etiket

• Gold Kuşe Etiket

• Güvenlik Etiketi (Kırılgan Etiket)

 • Hamur Etiket

• Kuşe Etiket

• Lamine Top Termal Etiket

• Metalize Kuşe Etiket (Üst Yüzeyi MetalizeKağıt)

 • Metalize Kuşe Etiket (Yapışkan Yüzeyi MetalizeKağıt)

 • Metalize Plastik Etiket

• NonWoven Etiket

• Opak Polietilen Etiket

• OpakPolipropilen Etiket

• RFID Etiket

 • Saten Etiket (İpek Asetat Etiket)

• Semi Termal Etiket

• Slwmat Etiket

 • Şeffaf Polietilen Etiket

• Şeffaf Polipropilen Etiket

• Termal Karton Etiket

• Termal Transfer Etiket

• Tyvek Etiket

 • Vellum Etiket

• Whitemat Etiket Etiketler; plastik, metal, ahşap ve cam gibi ambalaj formalarının üzerine yapıştırılarak uygulanır.

 Etiketler, birçok malzemeden imal edilebilmektedir. Kağıt, alüminyum, opp, pvc film, gibi ham maddeler üzerine, ofset, flekso, tifdruk, serigrafi gibi baskı teknikleri kullanılmaktadır.

İş Sağlığı ve Güvenliğinde Etiketleme: İş sağlığı ve güvenliği açısından etiketleme, tüketicilerin ve profesyonel kullanıcıların tehlikeli madde ve mamullere karşı korunması için hazırlanmış ürün demektir. Ambalajların üzerindeki etiketler kullanıcı için bir uyarı işaretidir.  Maddeler ve mamuller yapılarından kaynaklanan özelliklerine bakılarak tasnif ediliriler.  Buna göre etiketler 3 çeşit tehlikeyi içermektedir. Bunlar;

• İnsan sağlığı için tehlike

• Çevre için tehlike 

• Kimyasal özelliklerden kaynaklanan tehlike.

İnsan sağlığı için tehlike işaretleri ve etiketleme

 Maddelerin kullanıcıları fazla sayıda toksik etkiyle karşı karşıya kalabilir. İnsan sağlığı için farklı tehlikeler, birçok tek etki veya onların etkilerinin kombinasyonu olarak alt gruplara bölünebilir. Örneğin bir madde, farklı derecelerde toksisiteye sahip olabilir veya insan vücuduna farklı yollardan girebilir.

Vücuda girme yolları;

• Yutmayla: Bir katı veya sıvının yutulması

• Solunum yoluyla: Gaz, buhar, duman veya buğu, pusun solunması

• Deri temasıyla: Bir sıvının veya gazın deri yoluyla emilmesi.

Sonuç olarak, diğer faktörlerin yanısıra bir maddenin vücuda girme yolları da maddenin toksisite mekanizmasını belirler.

 Maddeleri sınıflandırma yöntemi onların toksisite derecelerini belirlemeye dayanmaktadır. Bu durumda kriter olarak akut toksisite kullanılır.

 

Sonuç olarak, toksikolojinin temel prensibini anlayan ilk kişi olan İsviçreli doktorParacelcus (1493-1541), bir zamanlar şu olağanüstü cümleyi söylemişti:

 “Alle Ding sindGift. Alleindiedosismachtdasein Ding keinGiftist” 

Anlamı: Tehlikeli bir etki sadece kişinin yeterli miktarda toksik maddeye maruziyeti ile oluşur.

Çevresel tehlike işaretleri ve etiketleme

Çevre için tehlike arz eden maddeler ve/veya müstahzarlar “Çevre için tehlikeli” olarak sınıflandırılırlar. Bu tür tehlikeler tehlike işareti N ile gösterilmektedir. 

Sembol ölü balık ve kuru ağaçtan oluşmaktadır. Maddenin tehlikesi sucul organizmalar için akut toksisiteye dayanarak alt bölümlere ayrılabilir: sucul organizmalar için çok toksik, toksik ve zararlı. Çevreye olan tehlikeler için sadece tek sembol vardır:  Çevre için tehlikelidir (N).

Kimyasal tehlike işaretleri ve etiketleme

Kimyasal tehlikeler, alevlenir, patlayıcı ve oksitleyici alt kategorilerine ayrılır. Yangın ve patlama fiziko-kimyasal bir tehlikenin parçalarındandır. Tehlike ısı ile yanmaya neden olma veya açık yangın riski olarak tanımlanmaktadır. Bu tip tehlikelerin bir özelliği de kaza hâlinde oluşmasıdır. Genelde bu, tek tehlike, kısa süreli ve akut etkilerdir. Bu tehlikeler sonucunda çevre de zarar görebilir.

Tehlike sembollerinin seçimi

Maddenin etkileri daha detaylı olarak risk ibareleriyle (R-ibareleri) belirtilir. Bir kategori içerisinde (İnsan sağlığı için tehlike – Aşındırıcı) bazı R-ibareleri arasında bağlantı kurmak mümkündür, örneğin R 35 (Ciddi yanıklara neden olur.) ve R34 (Yanıklara neden olur.)

İŞARETLEME

İşaret bir varlığı, bir durumu anlatmak için kullanılan şekillerdir. Bir olayı, varlığı ve durumu anlatmada harfler gibi resimli şekillerle, vücut el gibi hareketleri ve şekilleriyle kullanılabilir. İşaret, aşağıdaki belirtilen kavramlarla da ilişkilidir Bir yazı sisteminde bir temel birim. Bunlar için daha özel olarak harf veya karakter terimleri kullanılır. Sembol, soyut bir kavrama karşılık gelen şekil trafik işaretleri trafikte yönlendirmeler ve bilgiler için kullanılır.

İş Sağlığı Ve Güvenliğinde İşaretleme Güvenlik Ve Sağlık İşaretleri:

Özel bir amaç, faaliyet veya durumu işaret eden levha, renk, sesli ve/veya ışıklı sinyal, sözlü iletişim ya da el–kol işareti yoluyla iş sağlığı ve güvenliği hakkında bilgi veren, tehlikelere karşı uyaran ya da talimat veren işaretleri,

Yasak İşareti: Tehlikeye neden olacak veya tehlikeye maruz bırakacak bir davranışı yasaklayan işareti,

Uyarı İşareti: Bir tehlikeye neden olabilecek veya zarar verecek durum hakkında uyarıda bulunan işareti,

Emredici İşaret: Uyulması zorunlu bir davranışı belirleyen işareti,

Acil çıkış ve ilk Yardım İşaretleri: Acil çıkış yolları, ilkyardım veya kurtarma ile ilgili bilgi veren işaretleri,

Bilgilendirme İşareti: Yukarıda (b) den (e) ye kadar belirtilenler dışında bilgi veren diğer işaretleri,

İşaret levhası: Geometrik şekil, resim, sembol, piktogram ve renklerden oluşturulan ve gerektiğinde yeterli aydınlatma ile görülebilir hâle getirilmiş özel bilgi ileten levhayı,

Ek bilgi levhası: Bir işaret levhası ile beraber kullanılan ve ek bilgi sağlayan levhayı,

Güvenlik rengi: Özel bir güvenlik anlamı verilen rengi,

Sembol veya piktogram: Bir işaret levhası veya ışıklandırılmış yüzey üzerinde kullanılan ve özel bir durumu veya özel bir davranışı tanımlayan şekli, I

Işıklı İşaret: Saydam veya yarı saydam malzemeden yapılmış, içeriden veya arkadan aydınlatılarak ışıklı bir yüzey görünümü verilmiş işaret düzeneğini,

Sesli sinyal: İnsan sesi ya da yapay insan sesi kullanmaksızın, özel amaçla yapılmış bir düzeneğin çıkardığı ve yaydığı, belirli bir anlama gelen kodlanmış ses.

Sözlü iletişim: İnsan sesi veya yapay insan sesi ile iletilen, önceden anlamı belirlenmiş sözlü mesajı,

El işareti: Çalışanlar için tehlikeli olabilecek manevra yapan operatörü yönlendirmek için, ellerin ve/veya kolların önceden anlamları belirlenmiş hareket ve pozisyonlarını,

Operatör: İşareti izleyerek araç ve gereci kullanan kişiyi, İşaretçi: İşareti veren kişiyi,

ifade eder.

İşaret Çeşitleri

Sabit ve kalıcı işaretler

Sabit ve kalıcı işaret levhaları; yasaklamalar, uyarılar ve yapılması zorunlu işler ile acil kaçış yollarının ve ilk yardım bölümlerinin yerlerinin belirtilmesi ve tanınması için kullanılır.

Geçici işaretler

Gerekli hâllerde şekilde işaretlerin birlikte ve birbirinin yerine kullanılma imkânı da dikkate alınarak; tehlike sinyali vermek, insanların belli birtakım hareketleri yapması ve acil tahliyesi için ışıklı işaretler, sesli sinyaller ve/veya sözlü iletişim kullanılır.

 

 

RENK

ANLAMI VE AMACI

TALİMAT VE BİLGİ

KIRMIZI

Yasak işareti Tehlikeli hareket veya davranış Tehlike alarmı

Dur, kapat, düzeneği acil durdur, tahliye et Yangınla mücadele ekipmanı Ekipmanların yerinin gösterilmesi ve ne olduğu

SARI

Uyarı işareti

Dikkatli ol, önlem al, kontrol et

MAVİ(1)

Zorunluluk işareti

Özel bir davranış ya da eylemde, kişisel koruyucu donanım kullan

YEŞİL

Acil kaçış, ilk yardım işareti

Tehlike yok

Normale dön

(1) MAVİ

Sadece dairevi bir şekil içinde kullanıldığında emniyet rengi olarak kabul edilir.

(2)FLORESAN TURUNCU

Emniyet işaretleri dışında sarı yerine kullanılabilir. Özellikle zayıf doğal görüş şartlarında bu renk çok dikkat çekicidir.

Tablo: Renklerin İşaretlemede Kullanımı

ETİKETLEME VE İŞARETLEME GEREKLİLİĞİ

Güvenli ya da tehlikeli olsun, her kimyasal madde kabı, radyoaktif madde veya makine, aşağıdaki noktalar hakkında bilgileri içeren etiketlerle işaretlenmelidir.  1. İçeriği (Hem ticari markası hem de bilimsel ismi, ayrıca bileşenleri)

  2. Uzun ve kısa vadeli sağlık ve güvenlik riskleri

 3. Kullanımı, saklanması, taşınması ve atılması ile ilgili uygun yöntemler

 4. Üreticisi ve adresi

 5. Kayıt numarası Bu bilgiler kimyasal madde kabının, radyoaktif maddenin ya da makinenin açıkça görünebilir bir yerinde ve işçinin ana dilinde olmalıdır.

 Etiketler, iş kazaları ve meslek hastalıklarının önlenmesi içindir. Yeni işçilere ilk iş olarak bu etiketleri okuma öğretilmeli, standart renk kodlarını gösterilmelidir.

Etiketleme Ve Kanuni Yaptırımlar

 Bilinçli tüketici toplumunun oluşması neticesinde etiketlemeler ile ilgi belli bir düzenleme ihtiyacı hasıl olmuştur. Bu nedenle kanun bazında düzenlemeye gidilmiş ve “Tehlikeli Maddeler ve Müstahzarların(Kullanıma hazır duruma getirilmiş) Sınıflandırılması, Ambalajlanması ve Etiketlenmesi Hakkında Yönetmeliğin 27., 28., 29., 30., 31. ve 32. maddeleri ve Bölüm 6’sında” etiket için yasal gerekler yer almıştır.  Ambalaj üzerinde yasal gereklerin görülebileceği alan mevcut olmalıdır.

Tehlike etiketi sadece aşağıda belirtilen bilgiler için kullanılmalıdır:

 • Etiketin boyu önceden belirlenmiştir ve içeriğe bağlıdır.

• Tehlike sembolünün boyutu etiketin yüzeyinin en az 1/10’u olmalıdır. Tehlike sembolünün minimum boyutu en az 1 cm2’dir.

 • Müstahzarlar için çevresel tehlike (N) ilave edildikten sonra etiketlerin boyutu % 10 büyüyecektir.

• Tehlike sembolünün rengi turuncu zemin üzerine siyah baskıdır.

 • Normal depolama usulünde etiket bilgileri ambalajın üzerinde yatay olarak bulunmalıdır. Etiketin dili Türkçe olmalıdır.

• Tehlike sembolünün boyutu etiketin yüzeyinin en az 1/10’u olmalıdır. Tehlike sembolünün minimum boyutu en az 1 cm2’dir.

• Müstahzarlar için çevresel tehlike (N) ilave edildikten sonra etiketlerin boyutu % 10 büyüyecektir.

• Tehlike sembolünün rengi turuncu zemin üzerine siyah baskıdır.

 • Normal depolama usulünde etiket bilgileri ambalajın üzerinde yatay olarak bulunmalıdır. Etiketin dili Türkçe olmalıdır.

Yukarıya Git