İşlem yapılıyor, lütfen bekleyin...

Hizmette 10+ Yıl ve binlerce müşteri memnuniyeti... | %100 doğru kaynak | %100 memnuniyet | %100 mezuniyet |

Netsorular.com
İŞL104U-YÖNETİM VE ORGANİZASYON
İŞL104U-YÖNETİM VE ORGANİZASYON DERSİ 1. ÜNİTE DERS ÖZETİ

1. ÜNİTE - YÖNETİM KAVRAMI

Yönetim başkalarının aracılığıyla amaca ulaşma ve başkalarına iş gördürme faaliyetidir. İktisatçılara göre yönetim, doğal kaynaklar, işgücü ve sermaye ile birlikte üretim faktörüdür. Sosyologlara göre yönetim, sınıf ve saygınlık sistemidir. Psikoloji ye göre belli amaçları diğer kişilerin çabaları ile gerçekleştirmektir. Belirli amaçları gerçekleştirmek için tümkaynakların doğru bir şekilde insanlar tarafından kullanılmasını sağlamak gerekir(parasal kaynaklar, donanım, demirbaşlar, hammaddeler). Zamanı birbiriyle uyumlu, verimli şekilde geçirmek lazım.

Yönetici, amaçları gerçekleştirmek için insanın faaliyetlerinden yararlanan ve onu etkisi altına alan kişiye denir. Yönetim sürecini planlama, örgütleme, yöneltme ve denetleme oluşturur.

YÖNETİMİN AMACI

Yönetimin temel amacı, örgütsel amaçları gerçekleştirmektir. Örgütsel amaçlar: Kültürel amaçlar, Düzen amacı, Ekonomik amaçlar.

YÖNETİMİN ÖZELLİKLERİ

  • Amaç Özelliği:Her gurubun belli bir amacı vardır.
  • İşbölümü:Amaç belirlendikten sonra amacı en iyi şekilde gerçekleştirmek için guruptaki kişilerin özelliklerine göre iş bölümü yapılması lazım.
  • Yaratıcılık:Kişilerin yaratıcı olması işi başarıya götürür.
  • Hiyerarşi Özelliği:Yönetimde alt üst
  • Demokratik Özellik:Kişilerin birlikte çalışması önemlidir.
  • Grup Özelliği:Her yönetin bir grup faaliyetidir.
  • İletişim Özelliği:Gurubun tüm kişileri arasında iletişim olmalıdır.

YÖNETİM SÜRECİ

Planlama:Belli bir amaca ulaşmak için çizilen haritadır. Hangi işi, ne zaman, nerede ve kiminle yapılacağına karar verilir. Planlama ise planı ortaya çıkarmak için yapılan faaliyetlerdir. Temel planlama süreci:

  • Ekip oluşturma, modelleme ve fikir birliği oluşturmak.
  • Bir örgütün neler başardığını ve sahip olduğu kaynakların değerlendirilmesi.
  • İşlerinin, ekonomik, siyasal ve toplumsal çevrelerin analiz edilmesi
  • Gelecekteki gelişmelerin etkisinin tahmin edilmesi ve değerlendirilmesi
  • Ortak bir vizyon yaratma ve başarmak istedikleri amaçlara karar verme
  • Amaçlara ulaşmak için yapılması gereken işlere karar verme

Planlama sürecinin sonucuna plan denir.

Stratejik planlama, bir örgütün misyonu, amaçları, stratejileri ve politikalarının geliştirilmesi ile ilgilenir.

Taktik planlama, hedefleri koymayı, kuralları, takvimleri ve bütçeleri geliştirmeyikapsar.

Operasyonel planlama, günlük faaliyetleri kısa süreliolarak yürütmek ve denetlemek için yapılan planlamadır.

Örgütleme:Plandaki amaca ulaşmak için insanların, araç-gerecin bulunması, etkin bir çalıştırma gerçekleştirebilmek için düzenleme yapılması, işlerin guruplandırılması ve belli kişilere dağıtılması, yetki ve sorumlulukların belirlenmesidir. Örgütlenme sürecinin evreleri:

  • Yapılacak işlerin belirlenmesi ve gruplara ayrılması.
  • Personelin belirlenip atanması.
  •  Yer, araç ve yöntemlerin belirlenmesidir.

Örgütlenmenin temel ilkeleri: İş bölümü ve uzmanlaşma ilkesi, istisna ilkesi, amaç birliği ilkesi, kumanda birliği ilkesi, hiyerarşik yapı ilkesi, yetki ve sorumluluğun denkliği ilkesi, yetki devri ilkesi, denge ilkesi, açıklama ilkesi, basitlik ve anlaşılırlık ilkesi, esneklik ilkesi, süreklilik ilkesi ve yönetim alanı ilkesi.

Yöneltme: Planlama ve örgütlemede karar verilen örgüt amaçlarını gerçekleştirmek için bütün örgütün o amaçların gerçekleştirilmesi için yönlendirilmesidir. Bireylerin yapılan planlara bağlı kalarak iş görme çabalarıdır. Yöneltme işlevinin asıl konusu insandır.

Etkin bir yöneltme yapılabilmesi için gereken koşullar:

  • Örgütte Takım Ruhunun Gerçekleştirilmesi
  • Personeli İyi Tanımak
  • Görev Sorumluluğu Gelişmeyen Kişileri Örgütten Uzaklaştırmak
  • Personel ile İşletme Arasındaki İlişkileri Yakından Tanımak
  • Yönetici Çevresine İyi Bir Örnek Olmalıdır
  • Personeli Devamlı Denetim Altında Bulundurulmalıdır
  • Yöneltmede Danışmalı Bir Sistem Kurulması
  • Yönetici Ayrıntı İçinde Boğulmamaya Dikkat Etmelidir
  • İyi Bir Ödüllendirme ve Cezalandırma Sistemi Kurulmalıdır

Denetleme:İşletmenin ne boyutta amaçlarına ulaştığını, gerekli düzeltmelerin yapılmasının sağlanması ve sonuçların değerlendirilmesidir. Denetleme genel olarak üst yönetim tarafından atanmış ve süreci gereğinde durdurma yetkisine sahip denetçiler, gözetimciler, süpervizörler, yöneticiler tarafından veya uzmandanışmanlarca gerçekleşir. Denetimi gerekli kılan özelliği iyi bir örgütün temel parçası olmasıdır. Denetim sistemleri, kaynakların dağıtımını ve yararlanılmasını düzenlemektedir. Yaygın olan denetim yöntemleri:

 

Piyasa denetimi, nesnel standartları koymak için dış piyasa mekanizmalarını kullanmaktadır.

Bürokratik denetim, örgütsel yetkiyi vurgulamaktadır ve kurallara ve yönetmeliklere dayanmaktadır.

Klan denetimi, çalışan davranışlarını ılımlı bir seviyede tutmak için paylaşılan değer ve idealleri kullanmaktadır.

YÖNETİCİLİK KAVRAMI

Belirli bir grup insanı belirli amaçlara ulaştırmak için uyumlu ve takım ruhu içinde çalıştıran insandır. Yönetici çalıştığı yerin maddi kaynaklarını ve üretim faktörlerinide yönlendirir. Gruptaki kişilerin verimini arttırabilmesi, ilişkileri iyi kurması için bazı özel yetenek ve beceriye sahip olması gerekir. Ayrıca saygı gören veliderlik vasfı taşıması gerekir. Amaçlara ulaşmak için hem grup için hem grup dışı koşullarını birbiriyle uyumlaştırabilmelidir.

Yönetsel Düzeyler: Örgütlerde alt, orta ve üst düzey yöneticiler bulunmaktadır. Düzeylerin oluşmasındaki temel fark yöneticilerinsahip olduğu otorite, yetki, sorumluluk ve örgütsel faaliyetlerin derecesidir.

Alt Düzey Yöneticiler: Günlük faaliyetlerin yürütülmesinden ve başarılmasından

Sorumludurlar. Yönetsel işlevleri olmayanlar oluşturur. işçi, memur, ustabaşı, baş kalfa, formen, bankada yer alan şefler, büro yöneticileri.

Orta Düzey Yöneticiler:Üst yönetim tarafından belirlenen amaçlara ulaşmak için gerekli programdan ve faaliyetlerin düzenlenmesinden sorumlu kişilerdir. Plan yaparlar, uygulamaya koyarlar, maliyeti hesap ederler ve üst düzey yöneticilere rapor sunarlar. Bölüm veya daire amirleri, servis şefleri yardımcıları, genel sekreterler, daire amirleri ve yardımcıları.

Üst Düzey Yöneticiler:Çalışmaları işletmenin amaçlarını en iyi şekilde gerçekleştirmeye yöneliktir. Teknik beceri, haberleşme becerisi, insan ilişkileri

becerisi, analitik beceri, karar verme becerisi ve kavramsal beceri gibi becerilere sahiptirler. Genel müdür, başkan, bölüm ve daire müdürleri, daire başkanları, müsteşarlar, müdürler. Bir şirketin, örgütün veya acentenin en üst dereceli yöneticisi CEO dur. CEO icra kurulu başkanı olarakta ifade edilir.

Fonksiyonel ve Genel Yöneticiler: Benzer eğitimi ve becerileri olan kişilere fonksiyonel yönetici denir. Fonksiyonel yönetici sadece uzmanlaştığı alandan sorumludur. Genel yönetici ise tüm faaliyetten sorumludur. Genel yönetici:Fabrika müdürü, mağaza yöneticisi.

YÖNETİCİLERİN OYNADIĞI ROLLER

Yöneticinin üç tür örgütsel rolü vardır( Mintzberg’e göre). Kişilerarası roller, bilgi rolü ve karar verme rolüdür.

Kişilerarası roller:Çalışanlarla ve kurumlar arası ilişkiyi düzenler.

 

Bilgi rolü:Yöneticinin yeterli bilgiye sahip olmasının yanında bilgiyi toplayıp örgüt içinde uygun bir biçimde işlenmesini sağlayabilmelidir.

Karar verme rolü:Yöneticinin asıl işi kararvermedir. Örgütün geleceğini, işe alınan kişileri, kullanılacak olan araç-gereçleri ve gelecekteki sorunların çözüm yollarının bulunması ile ilgili kararları yerine getirir.

YÖNETİCİNİN SAHİP OLMASI GEREKEN ÖZELLİKLER

Yöneticinin Entelektüel Özellikleri:

  • Farklı konularda uzmanlaşmış olması gerekir.
  • Bilgileri detaylandırabilmeli, daraltabilmelidir.
  • Yaşanan olayları tarafsız ve detaylı bir şekilde irdeleyebilmelidir.
  • Yaşanabilecek tehdit ve fırsatları önceden görebilmeli ve ona göre hareket edebilmelidir.
  • Çalışanlar arasındaki olaylarda adil davranmalıdır.
  • Düşüncelerinde açık ve dürüst olmalıdır.

Yöneticinin Karakterine İlişkin Özellikler:

  • Duygularını ve mantığını kontrol altında tutabilmelidir.
  • Calışanlarkişiler arasında farklı kültür ve eğitimde dolayı kaynaklanan farklılıkları uyumlaştırabilmeli ve uyum sağlayabilme özelliğine sahip olmalıdır.
  • Vereceği kararlarda dikkatli ve riskleri göz önünde bulundurmalıdır. Çünkü verdiği kararlar tüm örgütü etkileyecek. Dikkatli olmasının yanında cesur da olmalıdır.
  • İç ve dışarıdaki olaylara karşı tedbir alınabilmesi için iyi bir gözlemciliğe ve hafızaya sahip olması gerekir.
  • Teknolojide yaşanacak bir sorununçözülebilmesi için bütün malzemelerin, makinelerin tüm evrakları dosyalamalıdır.
  • Karşılaşılan sorunları çözmeli, bir düzene koymalıdır.

Yöneticinin Sosyal Özellikleri:Yöneticinin tüm çalışanlara kendini kabul ettirebilmesiyle alakalıdır. Dış görünüşüne önem veren, her düzeydeki kişilerle iletişim kurabilen ikna gücüne sahip, ortama göre hareket edebilen bir kişi olmalıdır.

Yöneticilik Yetenekleri:

  • Teknik Beceri
  • İletişim Becerisi
  • Beşeri İlişkiler Becerisi
  • Analitik Beceri
  • Karar Verme Becerisi
  • Kavramsal Beceri
Yukarıya Git